fbpx

DOOR KATINKA TOET

Het vertrouwen van de Nederlanders in de politiek is nog nooit zo laag geweest, zo blijkt uit het Ipsos-onderzoek gepubliceerd op Prinsjesdag. Ook het vertrouwen in het bedrijfsleven krijgt opnieuw een knauw volgens de Edelman Trust Barometer. Je hoeft de krant maar te lezen om het belang van geloofwaardigheid te zien. Denk aan de schandalen rondom the Voice of Holland, de hele toeslagen affaire en het niet nakomen van eigen beloftes over eerlijke verloning bij Spotify.

Geloofwaardig leiderschap is belangrijker dan ooit. In mijn optiek heeft deze tijd zelfbewuste authentieke leiders nodig, die vanuit een ethisch besef vertellen waar ze voor staan en vanuit die waarden ook handelen. Authenticiteit en congruentie vergroot het vertrouwen in leiders. En alleen als we onze leiders vertrouwen, blijven we bij ze.

Als sprekerscoach begeleid ik al meer dan tien jaar leiders om meer impact te maken met hun verhaal. Geloofwaardigheid is daarbij cruciaal. Het publiek bepaalt immers of jij als spreker hun geloof waard bent. Je moet het vertrouwen verdienen. Twijfel aan je geloofwaardigheid kan je speech zomaar om zeep helpen. Op het moment dat je publiek jou als leider niet meer gelooft, zullen ze niet meer achter je gaan staan. Alleen als we de spreker vertrouwen, staan we open voor hun boodschap.

Congruentie en authenticiteit zijn belangrijk voor je geloofwaardigheid als spreker. Het publiek voelt feilloos aan of je als spreker congruent bent. Als een manager niet achter zijn verhaal staat, merkt de zaal dat gelijk. Naast congruentie is authenticiteit een belangrijk onderdeel van je geloofwaardigheid. Sprekers, die weinig van zichzelf laten zien, worden eerder gewantrouwd. Als een spreker zijn menselijke kant nauwelijks laat zien, kan het publiek zich moeilijker identificeren met de spreker. Bovendien kan het publiek vanwege het gebrek aan authenticiteit minder goed peilen wat de oprechte bedoelingen en intenties van de spreker zijn. Hierdoor zal zijn/haar geloofwaardigheid afnemen.

Hoe authentieker en congruenter een spreker is, hoe geloofwaardiger. Simpelweg omdat het klopt, binnen- en buitenkant matchen: verhaal en verteller vallen samen. Je kunt het vergelijken met een matroesjka poppetje. Als de buitenste laag, je gedrag naar de buitenwereld, overeenkomst met de binnenste lagen (je opvattingen, waarden en identiteit), dan is er congruentie en authenticiteit. Binnen-en buitenkant zijn op elkaar afgestemd. Er zit geen ruis op de lijn: het is echt en opgelijnd.

Om ‘wie je bent’ in lijn te brengen met ‘wat je doet’ en je geloofwaardigheid als leider en spreker te vergroten kun je 3 dingen doen:

  • Weet welke waarden je belangrijk vindt.
  • Vertel richtinggevende verhalen, die aansluiten bij je waarden.
  • Handel in lijn met je waarden.

1. Weet welke waarden je belangrijk vindt

Stilstaan bij je waarden helpt je bij het nemen van lastige keuzes. Juist in deze complexe tijd, waarin we vaak moeilijke keuzes moeten maken en morele dilemma’s tegenkomen, helpen waarden als leidend principe. Met je waarden als kompas kom je boven de waan van de dag te staan. De vraag is dus: Wat zijn jouw authentieke waarden? Wat is de hiërarchie in je waarden? Wat vindt je echt belangrijk? Waar sta je voor? En welke bijdrage wil je leveren? Belangrijk bij de bepaling van je waarden is om ze niet te bedenken, maar te doorvoelen of ze echt van jou zijn.

2. Vertel richtinggevende verhalen, die aansluiten bij je waarden.

Geloofwaardigheid wordt zowel bepaald door de manier waarop je spreekt als door je handelen. Door richtinggevende verhalen te delen, waarin jouw waarden tot uitdrukking komen, veranker je je waarden voor jezelf en voor anderen. Er is weinig dat meer verbindt en vertrouwen genereert dan gedeelde waarden. Je kunt je waarden goed tot uitdrukking brengen met een missie of visie-verhaal. Bij een missieverhaal vertel je vooral wie je bent en waar je voor staat. Bij een visieverhaal vertel je vooral waar je voor gaat. Met andere woorden: Wat wil je bereiken? En wat wil je betekenen voor de wereld? De kunst is om je verhaal zo beeldend mogelijk te maken met concrete voorbeelden. Je kunt bijvoorbeeld wel vertellen dat je diversiteit belangrijk vindt, maar liever wil het publiek een verhaal horen waar dat uit blijkt. Dan kunnen ze zelf die conclusie trekken.

3. Handel in lijn met je waarden.

Uiteindelijk gaat het er natuurlijk om wat je met je waarden doet. Je kunt een mooi richtinggevend verhaal vertellen, maar je bereikt weinig met alleen nobele woorden. Waarden als transparantie of eerlijkheid blijven loze kreten als je er niet naar handelt. De congruentie zit in het gedrag wat je laat ziet: klopt wat je verteld hebt met wat je werkelijk doet? De vraag is dus: Wat doe je concreet bij lastige issues? Welke besluiten neem je? Hoe congruent en consistent handel je eigenlijk? In hoeverre matchen binnen-en buitenkant? Wat hierbij kan helpen, is je zo levendig mogelijk voor te stellen hoe je gestalte geeft aan je functie als je helemaal werkt in lijn met je waarden.

Geloofwaardig leiderschap is in deze onzekere tijd met veel morele dilemma’s belangrijker dan ooit. Ik geloof erin dat meer authenticiteit en congruentie niet alleen leidt tot meer geloofwaardigheid, maar ook tot een mooiere wereld. Er verandert iets in de energie als je leeft vanuit je innerlijke waarden: er komt meer bezieling, flow en betekenis. Je hart opent zich en je diepste bedoelingen zijn in lijn met je spreken en handelen. Hoe mooi is dat 🙂

Katinka Toet